Hoe herken je een echte Laguiole en Aubrac?

• Geplaatst op 14 Maart 2019
• Door Eline Van Hooydonck
• 10

Heb jij soms ook moeite bij het onderscheiden van een 'echt' Laguiole-mes? Of wil je graag weten wat een Laguiole-mes nu precies is? Dit blogbericht van de Messenwinkel zal je daarbij helpen.

Wat is een Laguiole-mes?

De naam ‘Laguiole’ komt van de streek Laguiole in het Zuiden van Frankrijk. Het is één van de kleine dorpjes in de messenregio van Frankrijk, samen met Thiers. Al in de 19^de eeuw werden hier zakmessen en tafelmessen geproduceerd voor schaapherders, boeren en pelgrims uit de streek. Als je deze vakantie naar deze streek trekt, is het Musée de la Coutellerie in Thiers altijd een leuke activiteit: hier kan je de interessante geschiedenis van de messenstreek ontdekken. Je kan in deze dorpjes nog steeds kleinschalige ateliers vinden die kwalitatief hoogstaande zakmessen met de hand maken. Bekendste merken zijn Laguiole en Aubrac in Espalion en Forge de Laguiole in Laguiole.

Een écht Laguiolemes wordt nog op de artisanale en traditionele manier gemaakt, waardoor het zich onderscheidt van andere, goedkopere varianten die in fabrieken in China of andere derdewereldlanden in grote oplages worden gemaakt (en daardoor veel goedkoper zijn). Elk Laguiolemes wordt in zijn volledigheid door de handen van één maker gemaakt, en het ‘kenteken’ van de maker kan je vinden op de gegraveerde rug van elk lemmet (het marque d’authenticité). Je zou het als een waar kunstwerkje kunnen beschouwen, zeker omdat deze ambachtelijke zakmessen ook vaak uit zeldzame of speciale materialen worden gemaakt: de heften zijn vaak gemaakt van wrattenzwijntand, mammoetbeen, kamelenbeen of jeneverbeshout. Maar ook voor het lemmet worden speciale materialen gebruikt: zo heb je elegant damaststaal of rustiek ‘brut de forge’.

Laguiole heeft geen patent

Er is geen enkele Laguiole-fabrikant die het ‘volrecht’ heeft op het maken van Laguiole-messen als merk. Daarom zijn er ook zoveel verschillende soorten in de omloop. Eigenlijk zegt de naam ‘Laguiole’ dus niets. Er zijn ook geen officiële regels over hoe je een ‘echt’ Laguiole-mes maakt, dus iedere Laguiole-fabrikant kan ongestraft zijn eigen mes produceren. Daarom hebben mensen die geen research hebben gedaan naar het verschil het vaak moeilijk om het onderscheid te maken tussen een ‘echt’ en een ‘nep’ Laguiole-mes: omdat er officieel geen ‘echte’ Laguioles bestaan.

Bij de Messenwinkel beschouwen wij de kwalitatief hoogstaande Laguiole zakmessen als de ‘echte Laguiolemessen’. De messen die met de hand gesmeed en bewerkt zijn en tot in de puntjes minutieus zijn uitgewerkt, zijn voor ons het authentiekst. Deze onderscheiden zich het hardst van de massaproductie Laguiole tafelmessen die je in heel wat interieur en keukenwinkelketens kan terugvinden.  

Namaak Laguioles: hoe herken je ze?

1) Zoals reeds eerder vermeld zegt de naam ‘Laguiole’ niets. Een ‘echte Laguiole’ heeft altijd een tweedelige merknaam op het lemmet staan zoals Laguiole en Aubrac of Forge de Laguiole. Van een mes met alleen de naam ‘Laguiole’ kan je uitgaan dat het namaak is.

2) Originele Laguiole-zakmessen zijn zakmessen zonder een vergrendeling. Met een vergrendeling bedoelen we dat het mes dicht geplooid kan worden én worden vastgezet in zijn vergrendelde positie. Een echt Laguiole-mes kan je dus wel dichtklappen en blijft op zijn plaats zitten omdat het lemmet vastzit met een veer. Het is belangrijk om een Laguiole-mes altijd voorzichtig dicht te klappen, net door dit vernuftige veersysteem.

3) Je ziet aan een echt Laguiole-mes ook wel dat het handwerk is: als je een goedkopere variant vergelijkt met een Laguiole en Aubrac, dan zie je duidelijk verschil in de afwerking van de rug (de graveringen zijn veel fijner en zijn met zorg en detail afgewerkt) en in de gebruikte materialen.

4) Omdat deze zakmessen met de hand gemaakt worden, kan het weleens gebeuren dat er een productiefout in je mes geslopen is. Het voordeel van een echte Laguiole fabrikant is dat je dan je zakmes altijd terug kan sturen om het te laten herstellen in hun eigen atelier. Een veel persoonlijkere aanpak waardoor je langer kan genieten van je mes!

5) Een echt Laguiole-tafelmes of steakmes heeft géén tandjes. Wat veel mensen niet weten is dat je je vlees moet kunnen snijden en niét zagen. Je mag ervan uitgaan dat men aan een mes met tandjes veel minder werk heeft gehad: dat vereist namelijk veel minder van het staal.

6) De aansluiting tussen het materiaal van het heft en het eindstuk moet mooi, vlak afgewerkt zijn. Als je ziet dat dat niet zo is, heb je wellicht te maken met een minderwaardig Laguiole-mes.

7) Maar ook de prijs van een Laguiole-mes is helaas een goede indicator. Een kwalitatief zak- of tafelmes is meestal ook een duur(der) mes.

10) Een echt Laguiolemes wordt van begin tot eind gemaakt door dezelfde maker. Ga op zoek naar het kenteken van de maker op je mes, die je meestal op de rug van het lemmet vindt. Deze ‘handtekening’ vindt je niet op andere Laguiole-messen.

11) Een echt Laguiole-mes is niet per se scherper dan een ander mes: een kwalitatief tafelmes moet vooral door vlees en kaas kunnen snijden en dus niet vlijmscherp zijn. Het is wel belangrijk om je mes te onderhouden en dus relatief scherp te houden.

12) Let ook op het typische ‘Laguiole-bijtje’ dat je kan terugvinden op de rug van een echt Laguiolemes. Het bijtje en het typische ‘herderskruis’ (het in een kruisvorm aangebrachte klinknagels in het heft) dat je vaak in de zijkanten van het heft vindt. Dit kruis refereert naar naar de legende van de katholieke herders die wilden bidden tijdens hun bedevaarten naar Spanje. Als ze te ver verwijderd waren van een kerk of kapel staken ze hun mes in de grond en als het kruis naar hen gericht stond konden ze hun gebed doen. Daarom noemen ze een Laguiolemes ook wel eens een ‘herderskruis’ of ‘de kleinste kapel ter wereld’.

Elk jaar organiseren wij onze ‘Laguioledag’ die meestal plaatsvindt op eind september. Dit is dé uitgelezen moment om al je vragen te stellen over het Franse mes, aangezien de chef d’atelier van Laguiole en Aubrac dan aanwezig is in de winkel. Raadpleeg hier onze 'Laguiole woordenlijst'.